Foto’s Daniel Rosenthal
SÃO PAULO Met beide handen in de lucht deinen duizenden gelovigen heen en weer in de Moeder van God kerk in São Paulo. ‘Ik ben een wonder en ik ben hier’, zingen ze met een licht euforische blik in de ogen. Vanaf een hoog podium brengt priester Marcelo Rossi met krachtige stem zijn hits ten gehore: ‘Maak je geen zorgen’, zingt hij op een aanstekelijke melodie. ‘God is bij je en alles komt goed.’
Het half open bouwwerk in de Braziliaanse metropool lijkt meer op een parkeerterrein dan op een katholieke kerk. Een hoge stalen overkapping beschermt de bezoekers tegen zon en regen, tl-balken werpen een oogverblindend wit licht op de zingende mensenmassa. Met ruim tienduizend bezoekers is het deze donderdagavond rustig in de kerk, die honderdduizend personen kwijt kan. Op het asfalt staan een paar duizend plastic stoeltjes, de overige aanwezigen moeten de dienst staand bijwonen.
Marcelo Rossi is razend populair. De 46-jarige priester is het boegbeeld van de Charismatische vernieuwingsbeweging in Brazilië, een stroming binnen het katholicisme die veel overeenkomsten vertoont met de pinksterbeweging. Hij verkocht 12 miljoen cd’s, heeft zijn eigen televisie en radioprogramma’s, speelde in een religieuze film en schreef meerdere bestsellers. Iedere donderdagavond en zondagochtend leidt hij drukbezochte diensten die live te volgen zijn op zijn website. ‘Kom naar de mis en vergeet je kaars niet’, twittert de priester steevast voordat de dienst begint. Vorig jaar liet hij deze kerk bouwen om ruimte te bieden aan zijn groeiende aantal aanhangers.
Wie de mis van deze moderne priester bezoekt, zou niet zeggen dat de katholieke kerk in Brazilië in crisis verkeert. Toch loopt ook in het meest katholieke land ter wereld de kerk in rap tempo leeg. In 1970 noemde 90 procent van de bevolking zichzelf katholiek, in 2010 was dat nog maar twee derde. De terugloop komt enerzijds door de secularisering van de samenleving, anderzijds door een snelle opmars van de protestanten die inmiddels bijna een kwart van de bevolking omvatten.
In de diensten van Rossi wordt voornamelijk gezongen en gedanst, wat ze voor veel mensen aantrekkelijker maken dan de traditionele kerkdiensten. ‘Ik ging al heel lang niet meer naar de kerk’, zegt Rogerio Jorje (35) die met zijn telefoon foto’s maakt van Rossi. ‘Ik vond het altijd zo saai en negatief.’ Sinds een paar jaar komt Jorje iedere donderdagavond nar de Moeder van God kerk. ‘Je hoeft hier niks en het is lekker vrolijk’, zegt hij. ‘De priester brengt ons tot grote hoogten met zijn liedjes, ik ken ze allemaal uit mijn hoofd.’
In de hoek van de ruimte staat een ambulance klaar. EHBO vrijwilliger Paulo Fischer (49) ondersteunt een meisje naar een brancard en geeft haar een glaasje water. ‘Met tienduizenden op elkaar gepakt in de hitte gaan er heel wat onderuit tijdens de dienst’, aldus Fischer. ‘Soms worden ze bevangen door emotie, dan hebben we ze snel weer op de been. Maar het is ook voorgekomen dat bezoekers een hartaanval krijgen.’
Niet iedereen binnen de Katholieke kerk staat te juichen bij het succes van de charismatische vernieuwingsbeweging. ‘Priesters zijn geen popsterren’, zei de Braziliaanse aartsbisschop Odilo Scherer toen de vorige paus in 2007 Brazilië bezocht. ‘Een mis moet geen show worden.’ Destijds mocht Rossi niet voor de paus zingen, een besluit waar hij zich ‘diep vernederd’ door voelde. De kerkleiding heeft nu de teugels wat laten vieren. Deze week, tijdens het bezoek van paus Francisco aan Rio de Janeiro in het kader van de wereldjongerendagen, mag Rossi zijn katholieke hits wel ten gehore brengen.
‘Als je kanker hebt, steek dan je hand omhoog’, zegt Rossi. De lichten zijn uit en hij loopt met een kaars in de hand door de ruimte. ‘Wie genezing zoekt, kom naar voren’, galmt zijn stem, ‘God luistert.’ De massa vormt zich als een tunnel om hem heen, de gelovigen op de eerste rijen proberen hem aan te raken. ‘Jezus hoor mij’, zingen de aanwezigen, hun kaarsen flikkerend in de verder donkere ruimte. ‘Rossi heeft God binnen in zich’, fluistert Lourdes Aparecida (47). Om haar heen gaan steeds meer mensen op hun knieën zitten, sommige vrouwen huilen. ‘Toen mijn moeder ziek was heeft hij voor haar gebeden’, zegt Aparecida met stralende ogen. ‘Een week later was ze genezen.’
